Η κυβέρνηση των Εργατικών, στον πρώτο χρόνο διακυβέρνησής της, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια αυξανόμενη πρόκληση στο μεταναστευτικό, καθώς ο αριθμός των αιτούντων άσυλο που φιλοξενούνται σε ξενοδοχεία αυξήθηκε, ασκώντας περαιτέρω πίεση στον ηγέτη του κόμματος, Σερ Κιρ Στάρμερ, να διαχειριστεί τις επικίνδυνες διελεύσεις της Μάγχης.
Η κατάσταση στα ξενοδοχεία και η νομική διαμάχη
Τα τελευταία στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών αποκαλύπτουν ότι ο αριθμός των ατόμων που διαμένουν προσωρινά σε ξενοδοχεία αυξήθηκε κατά 8% σε ετήσια βάση, φτάνοντας τις 32.059 τον Ιούνιο, από 29.585 την ίδια περίοδο πέρυσι, επί κυβέρνησης των Συντηρητικών. Ωστόσο, ο αριθμός αυτός είναι σημαντικά μειωμένος σε σχέση με την κορύφωση των 56.000 που καταγράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2023 και ακολουθεί πτωτική πορεία από τον περασμένο Δεκέμβριο.
Η χρήση ξενοδοχείων παραμένει ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα, το οποίο υπογραμμίστηκε από την πρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου που απαγόρευσε τη χρήση του ξενοδοχείου Bell στο Έπινγκ του Έσσεξ για τη στέγαση αιτούντων άσυλο. Οι δικηγόροι υποστήριξαν ότι ο χώρος είχε μετατραπεί σε «πεδίο αναταραχών» μετά από βίαιες διαδηλώσεις στην περιοχή. Η κυβέρνηση αναμένει τώρα νέες νομικές προσφυγές από τοπικά συμβούλια που επιδιώκουν παρόμοιες απαγορεύσεις.
O σκιώδης υπουργός Εσωτερικών, Κρις Φιλπ, κατηγόρησε τους «αδύναμους» υπουργούς για το γεγονός ότι υπάρχουν «περισσότεροι μετανάστες σε ξενοδοχεία από ό,τι την περίοδο των εκλογών». Από την πλευρά της, η υπουργός Εσωτερικών, Ιβέτ Κούπερ, απάντησε την Πέμπτη ότι η κυβέρνηση «κληρονόμησε ένα διαλυμένο σύστημα μετανάστευσης και ασύλου που η προηγούμενη κυβέρνηση άφησε σε χάος». Οι Εργατικοί έχουν δεσμευτεί να τερματίσουν τη χρήση ξενοδοχείων για τους αιτούντες άσυλο μέχρι το τέλος της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου, έχοντας ήδη μειώσει το σχετικό κόστος κατά 11%.
Ρεκόρ αιτήσεων ασύλου και αφίξεων με μικρές βάρκες
Η πίεση στο σύστημα στέγασης συνοδεύεται από μια πρωτοφανή αύξηση στις αιτήσεις ασύλου. Κατά το έτος έως τον Ιούνιο του 2025, υποβλήθηκαν 111.084 αιτήσεις, ο υψηλότερος αριθμός που έχει καταγραφεί από το 2001.
Οι αφίξεις με μικρές βάρκες, που υπό την κυβέρνηση των Εργατικών έχουν ήδη ξεπεράσει τις 50.000 φέτος, αποτέλεσαν το 39% αυτών των αιτήσεων. Ωστόσο, χιλιάδες άλλοι άνθρωποι ζήτησαν άσυλο αφού έφτασαν στο Ηνωμένο Βασίλειο νόμιμα, με βίζα. Συγκεκριμένα, περίπου 6.700 άτομα που ήρθαν για σπουδές και 5.900 που ήρθαν για εργασία υπέβαλαν αίτηση ασύλου. Οι περισσότεροι αιτούντες προέρχονταν από το Πακιστάν (10,1%), ακολουθούμενοι από το Αφγανιστάν και το Ιράν.
Η αντιπολίτευση και άλλες πολιτικές φωνές άσκησαν δριμεία κριτική. Ο ηγέτης του Reform UK, Νάιτζελ Φάρατζ, δήλωσε ότι «το κοινό έχει δίκιο να είναι πολύ θυμωμένο», ενώ ο σκιώδης υπουργός Δικαιοσύνης, Ρόμπερτ Τζένρικ, τόνισε ότι η χώρα «έχει ξεπεράσει προ πολλού τα όριά της». Η ηγέτης των Τόρις, Κέμι Μπέιντενοχ, έθεσε το ερώτημα αν θα ήταν εφικτό να «δημιουργηθούν καταυλισμοί» για τους μετανάστες, αντί της στέγασής τους κοντά σε τοπικές κοινότητες.
Πρόοδος στις απελάσεις και τη μείωση των εκκρεμοτήτων
Παρά τις προκλήσεις, η κυβέρνηση των Εργατικών παρουσιάζει σημαντική πρόοδο σε άλλους τομείς. Οι αναγκαστικές επιστροφές αυξήθηκαν κατά 25%, φτάνοντας τις 9.072, ενώ οι οικειοθελείς αναχωρήσεις αυξήθηκαν κατά 13% (26.761 άτομα). Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη είναι η αύξηση των υποβοηθούμενων επιστροφών, όπου οι μετανάστες λαμβάνουν οικονομικά κίνητρα για να φύγουν, με τον αριθμό να υπερδιπλασιάζεται από 4.032 σε 9.227.
Επιπλέον, ο αριθμός των αλλοδαπών εγκληματιών που απελάθηκαν έφτασε τους 5.265, ο υψηλότερος των τελευταίων ετών. Η κυβέρνηση έχει στείλει εξειδικευμένες ομάδες επιβολής του νόμου στις φυλακές για να επιταχύνουν τις διαδικασίες απομάκρυνσης.
Παράλληλα, σημειώνεται πρόοδος στη μείωση των εκκρεμών αιτήσεων ασύλου. Ο συνολικός αριθμός των ατόμων που περιμένουν απόφαση μειώθηκε σε 70.532 τον Ιούνιο, από πάνω από 90.000 στα τέλη του 2024. Η προηγούμενη κυβέρνηση των Συντηρητικών είχε «παγώσει» την επεξεργασία των αιτήσεων εν αναμονή της εφαρμογής του τελικά αποτυχημένου σχεδίου απέλασης στη Ρουάντα.
Αντιδράσεις από οργανώσεις και εμπειρογνώμονες
Ο Ένβερ Σόλομον, διευθύνων σύμβουλος της φιλανθρωπικής οργάνωσης Refugee Council, αναγνώρισε τη μείωση των εκκρεμοτήτων ως «γνήσιο επίτευγμα», προειδοποίησε όμως ότι «αυτή η καλή δουλειά κινδυνεύει από αποφάσεις κακής ποιότητας», καθώς «σχεδόν οι μισές εφέσεις» κατά απορριπτικών αποφάσεων γίνονται δεκτές.
Η Μάρλεϊ Μόρις από το think tank Institute for Public Policy Research, συμφώνησε ότι υπάρχουν «σημάδια προόδου», αλλά τόνισε την ανάγκη να «βελτιωθεί η ποιότητα της αρχικής λήψης αποφάσεων και να επιταχυνθεί η διαδικασία των εφέσεων».
Συνοψίζοντας, η υπουργός Εσωτερικών, Ιβέτ Κούπερ, δήλωσε την Πέμπτη ότι τα στοιχεία δείχνουν πως οι Εργατικοί «ενίσχυσαν τους ελέγχους για τις βίζες και τη μετανάστευση στη Βρετανία, μείωσαν το κόστος του ασύλου και αύξησαν απότομα την επιβολή του νόμου και τις επιστροφές».
