Βρετανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έλαβαν το πράσινο φως για να ξεκινήσουν επίσημες διαπραγματεύσεις, με στόχο την «επαναφορά» της σχέσης του Ηνωμένου Βασιλείου με τις Βρυξέλλες, ενόψει μιας σημαντικής συνόδου κορυφής τον Μάιο.
Ο Νικ Τόμας-Σίμοντς, αρμόδιος για τις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. εκ μέρους της βρετανικής κυβέρνησης, θα συναντηθεί αυτήν την εβδομάδα στις Βρυξέλλες με τον Ευρωπαίο επίτροπο Μάρος Σέφκοβιτς, εγκαινιάζοντας έναν νέο γύρο συνομιλιών που θα συνεχιστούν τις επόμενες εβδομάδες.
Οι δύο πλευρές φιλοδοξούν να σημειώσουν πρόοδο σε καίρια ζητήματα, όπως η ασφάλεια, τα αλιευτικά δικαιώματα και η μείωση των ελέγχων στις εξαγωγές τροφίμων, πριν από την πρώτη σύνοδο κορυφής Ηνωμένου Βασιλείου – ΕΕ, η οποία έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί στο Λονδίνο στις 19 Μαΐου.
Νέα προσέγγιση από το Ηνωμένο Βασίλειο
Οι συνομιλίες ακολουθούν ένα πρόσφατο δείπνο του Βρετανού πρωθυπουργού, Κιρ Στάρμερ, με Ευρωπαίους ηγέτες στις Βρυξέλλες, όπου παρουσίασε το όραμά του για μια πιο στενή συνεργασία.
Ο Τόμας-Σίμοντς δήλωσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα επιδείξει «ανελέητο πραγματισμό» στις διαπραγματεύσεις, με στόχο να ξεπεράσει το σημερινό status quo και να αφήσει πίσω του την εποχή του «ιδεολογικά καθοδηγούμενου διχασμού».
Από την πλευρά του, ο Σέφκοβιτς χαρακτήρισε τη νέα βρετανική στάση ως θετικό βήμα και τόνισε ότι η υπάρχουσα συμφωνία ΕΕ-ΗΒ μπορεί να αποτελέσει «σταθερή βάση» για περαιτέρω συνεργασία.
Οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να διευθύνονται από τον Μάικλ Έλαμ, πρώην αξιωματούχο του Υπουργείου Οικονομικών, ο οποίος αναλαμβάνει ρόλο παρόμοιο με εκείνον του σερ Όλιβερ Ρόμπινς υπό την πρωθυπουργία της Τερέζα Μέι.
Αν και μια τελική συνολική συμφωνία είναι απίθανο να επιτευχθεί έως τον Μάιο, οι δύο πλευρές φαίνεται πως θα καταλήξουν σε μια πολιτική δήλωση, η οποία θα ανοίξει τον δρόμο για μια νέα εμπορική και συνεργατική συμφωνία.
Το Ηνωμένο Βασίλειο επιδιώκει διευκολύνσεις στο εμπόριο τροφίμων, βαθύτερη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια, καθώς και ένταξη στους κανόνες εκπομπών άνθρακα της ΕΕ για την άρση των εμποδίων στην ενεργειακή συνεργασία.
Από την άλλη, η ΕΕ απαιτεί ανταλλάγματα, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης του 75% των αλιευμάτων της στα βρετανικά ύδατα, της αποδοχής της δικαιοδοσίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σε ορισμένους τομείς και της «δυναμικής ευθυγράμμισης» της Βρετανίας με τη νομοθεσία της ΕΕ.
Ένα ακόμη αμφιλεγόμενο ζήτημα είναι το ευρωπαϊκό αίτημα για ένα πρόγραμμα κινητικότητας των νέων, που θα επιτρέπει σε όλους τους πολίτες της ΕΕ κάτω των 30 ετών να ζουν, να εργάζονται και να σπουδάζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο χωρίς βίζα ή πρόσθετες εισφορές στο NHS.
Νέο κλίμα στις σχέσεις ΗΒ – ΕΕ
Η παρουσία του Στάρμερ στις Βρυξέλλες σηματοδότησε την πρώτη φορά που Βρετανός ηγέτης συμμετείχε σε συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μετά το Brexit. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι χαρακτήρισαν την επίσκεψή του ως ένα «ισχυρό σύμβολο» της νέας προσέγγισης, με έναν διπλωμάτη να σχολιάζει ότι η Βρετανία «δεν έχει άλλη επιλογή από το να έρθει πιο κοντά στην ΕΕ» σε μια περίοδο αυξημένης γεωπολιτικής αστάθειας.
Ο Αντόνιο Κόστα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, χαρακτήρισε το Ηνωμένο Βασίλειο «αξιόπιστο και προβλέψιμο εταίρο» και τόνισε ότι η σύνοδος κορυφής του Μαΐου θα αποτελέσει ορόσημο για τις διμερείς σχέσεις.
«Η συνάντηση με τον Κιρ Στάρμερ επιβεβαίωσε μια νέα θετική δυναμική στις σχέσεις μας και ένα σαφές ενδιαφέρον για στενή συνεργασία», δήλωσε.
Καθώς οι συνομιλίες εξελίσσονται, το μεγάλο ερώτημα είναι πόσο μακριά είναι διατεθειμένη να φτάσει η βρετανική κυβέρνηση σε παραχωρήσεις, προκειμένου να επιτύχει μια πιο ομαλή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς όμως να ανακινήσει συζητήσεις περί επιστροφής στην ενιαία αγορά.
